Ο κατακερματισμός του τοπίου απειλεί την άγρια ζωή

Η επέκταση των μεταφορικών δικτύων επηρεάζει τη χλωρίδα και την πανίδα

Αυτοκινητόδρομοι, σιδηροδρομικές γραμμές, εντατικοποίηση αγροκαλλιεργειών και ανάπτυξη αστικών κέντρων κατακερματίζουν το ευρωπαϊκό φυσικό τοπίο, με αποτέλεσμα οι εκτάσεις γης να αδυνατούν, συχνά, να συντηρήσουν ένα υψηλό επίπεδο βιοποικιλότητας, όταν τέμνονται σε όλο και μικρότερα τεμάχια.

Η χλωρίδα και η πανίδα της Ευρώπης θυσιάζεται στο βωμό της επέκτασης των μεταφορικών δικτύων στη Γηραιά Ήπειρο.

Αυτά υποστηρίζει η έκθεση «Κατακερματισμός του φυσικού τοπίου στην Ευρώπη» που έδωσαν στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος (EEA) και το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Γραφείο για το Περιβάλλον (FOEN).

Στην έκθεση εφαρμόζεται μέθοδος που πολιτικοποιεί το βαθμό στον οποίο διακόπτεται η κίνηση των ζωικών πληθυσμών από εμπόδια όπως αυτοκινητόδρομοι και σιδηροδρομικές γραμμές.

Διατρέχοντας απ' άκρου εις άκρον την Ευρώπη, οι άξονες μεταφοράς ενισχύουν την απομόνωση των ζωικών πληθυσμών σε όλο και μικρότερες και πιο ευάλωτες ομάδες.

Αυξάνουν τον αριθμό των ζώων που σκοτώνονται, συγκρουόμενα με οχήματα. Εμποδίζουν την πρόσβασή τους σε πόρους και στα ταίρια τους για αναπαραγωγή.

Μικτή εικόνα δίνει η έκθεση για την Ευρώπη
Οι χώρες της Μεσογείου, η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία χαρακτηρίζονται, συνολικά, από μεσαίο επίπεδο κατακερματισμού του φυσικού τοπίου. Μεγαλύτερος κατακερματισμός απαντάται σε πολλές, πυκνά δομημένες παράκτιες περιοχές.

Τα υψηλότερα επίπεδα κατακερματισμού απαντώνται στο Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο, ακολουθούμενο από τη Μάλτα, τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Η χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, τα βουνά και οι απομακρυσμένες περιοχές σημαίνουν ότι η Σκανδιναβία έχει εν γένει χαμηλά επίπεδα κατακερματισμού του φυσικού τοπίου.

Ακραίες διαφορές στη Μεγάλη Βρετανία, με ορισμένα από τα υψηλότερα επίπεδα κατακερματισμού κοντά στο Λονδίνο, τη στιγμή που τα Χαλώντας, στη Σκωτία είναι από τις ευρωπαϊκές περιοχές με τα χαμηλότερα επίπεδα.

Η Ρουμανία, στην οποία κυριαρχούν τα Καρπάθια, έχει αποφύγει τον μεγάλης κλίμακας κατακερματισμό, καθώς με τα 13 εθνικά πάρκα της και τις πάνω από 500 προστατευόμενες περιοχές της, «προσφέρει στέγη» στο 60% των αρκούδων, το 40% των λύκων και το 35% των λιγκών της Ευρώπης.

Αντιθέτως, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη εκκρεμεί η υλοποίηση φιλόδοξων σχεδίων ανάπτυξης του δικτύου των αυτοκινητοδρόμων, με την Πολωνία να αντιπροσωπεύει το 40% της συγκεκριμένης αγοράς στην περιοχή, τα επόμενα χρόνια.

Οι δύο οργανισμοί συνιστούν στις κατασκευαστικές να κατασκευάζουν περισσότερα τούνελ, περάσματα και γέφυρες, επιτρέποντας στα ζώα να μετακινούνται πιο ελεύθερα.

Υποστηρίζουν, επιπλέον, ότι οι υπεύθυνοι σχεδιασμού θα πρέπει να στοχεύουν στην αναβάθμιση παλαιών δρόμων αντί στην κατασκευή καινούργιων και να «πακετάρουν» τις νέες υποδομές, κατασκευάζοντας παρακαμπτήριους κοντά σε αστικά κέντρα ή προκρίνοντας χάραξη δρόμων παράλληλα σε σιδηροδρομικές γραμμές.

Τέλος, στις περιπτώσεις δρόμων που έχει υποχωρήσει ο κυκλοφοριακός φόρτος, θα πρέπει να μειωθεί το μέγεθος του εν λόγω δρόμου ή ακόμη και να «ξηλωθεί» ο δρόμος.

«Τα φυσικά τοπία αλλάζουν συνεχώς, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες οι άνθρωποι τα έχουν διαμορφώσει με ελάχιστη φροντίδα για τις σωρευτικές επιπτώσεις και με ρυθμούς που δεν έχουν προηγούμενο. Για πρώτη φορά, η έκθεση αυτή παρουσιάζει το μέγεθος του κατακερματισμού του φυσικού τοπίου μιας ολόκληρης ηπείρου, χρησιμοποιώντας μια επιστημονικά έγκυρη μέθοδο. Η εικόνα που σκιαγραφεί είναι ανησυχητική», τονίζει η εκτελεστική διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος,

Posted in: Ο κατακερματισμός του τοπίου απειλεί την άγρια ζωή, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ